Bugün, 16 Haziran 2025 Pazartesi

Bahadır Apaydın


ÖLÇMEK, ÖNGÖRÜ VE GELECEK

Ölçmek insanoğlunun geleceğe çıkarımda bulunması bakımından en önemli düşünsel eylemlerinden biri. Ölçmek için elde olması gerekenler ise veriler, veri kayıt sistemi ve bunları değerlendirip geleceğe yönelik çıkarımlarda bulunacak analizci


Ölçmek insanoğlunun geleceğe çıkarımda bulunması bakımından en önemli düşünsel eylemlerinden biri. Ölçmek için elde olması gerekenler ise veriler, veri kayıt sistemi ve bunları değerlendirip geleceğe yönelik çıkarımlarda bulunacak analizci. Verisiz sağlıklı bir ölçüm yapılamaz. Ölçüm yapılmayan toplumların bilgi toplumu vs gibi nutuklar atmasının ise hiçbir anlamı yok. Geçmişte ne idik, şimdi neredeyiz ve gelecekte nerede olacağız gibi soruların cevabı ölçmek ile doğrudan ilgili.

Ekonomi, politika, bilim, eğitim, spor, sağlık, çevre, kaynaklar gibi konular başlıca ölçüm yapılan alanlar. Bu alanda sıkı çalışan toplumlar geleceği daha iyi öngörüp daha doğru tercihler yapıyor ve zamanla diğer toplumların önüne geçiyor. Bireyler ya da şirketler de aynı denklemde geleceğe ilişkin ölçümler yapıp kendilerine avantajlar sağlayabiliyor. Mesela gelecek 20 yılda yağış istatistiklerini inceleyen bir enerji şirketi, Doğu Karadeniz´de yağışların giderek azalacağını ve Akdeniz ortalamasına geleceğini görebilir. Böylece su ile enerji üretimi yapan Hidro Elektrik Santrallarine (HES) ya yatırım yapmaz ya da rakipleri uyanmadan elindekileri değerinde satar ve muhtemelen Solar (Güneş) enerjisi yatırımına yönelir. Örneğin e-ticaret ya da sanal ticaret yöntem ve tekniklerinin giderek çeşitlenmesi, tüketicinin bilgisayar ortamında her yerde ve her zaman (365 gün/24 saat ve sanal mağaza) alışveriş yapmasının önünü veri analizi açtı. Ürünlerin sanal mağazada hologramik olarak 3 boyutlu sunumu teknolojisi ile mekânsal mağazacılık misyonunu tamamlayacaktır. Zira avmlerdeki mağazalar ya da caddedeki dükkanlar kısıtlı saatlerde açık. Bir sürü de personel, kira, işletme giderleri cabası. Fakat tüketim üzerine kurulu ekonomik sistem için sadece 9-10 saat açık  bir mağaza sistemi, artık yeterli değil. Basit bir sanal ticaret yazılımı her şeyi çözebilirdi ve çözdü de. Sonuç; mekânsal mağazacılık zamanla bitecek ve bu anlamda gayrimenkul değerleri azalacak, yatırım yapanlar ise kaybedecek. Diğer yandan başka alanlarda başka iş kolları yükselişe geçiyor. Sanal ticaret şirketleri, kargo/lojistik şirketleri, kargo şirketlerine plastik ya da karton paket malzemesi üreten sektörlerin giderek öne çıkıyor.

Yeniler Eskileri Kovalar

Yukarıdaki gelişimin seyri istatistiklere bakıldığında kolayca ölçülebilir ve anlaşılır hale gelir. Amazon internet üzerinden farklı mallar satan ve teslim eden bir Amerikan perakende şirketidir. İnternet kullanıcıları, tedarikçileri ve üreticileri Amazon web sitesini çevrimiçi bir mekan olarak kullanarak bir ürünü kendi başlarına satabilirler. Şirketin ana iş kolu sadece çeşitli malların satılmasına aracılık etmektir. Hizmetin popülerliği, mağazaya zamandan ve mekandan bağımsız sınırsız erişim imkanı, yüksek kaliteli ürünler, düşük fiyatlar, hızlı teslimat ve geniş ürün çeşitliliği sayesinde yükseldi. Şirket 1994 yılında Jeff Bezos tarafından kurulmuştur. Esasen 2000´li yılların başında ana faaliyetine başlamıştır. Genel tahminlere göre, şirketin yaklaşık 647.500 çalışanı var ve şu anda yıllık cirosu yaklaşık 232 milyar dolar. Çinli Alibaba şirketi, hem Çin´deki hem de dünyadaki en büyük sanal ticaret platformlarından biridir. 2018 yılında Türk sanal ticaret şirketi Trend Yolu da 728 milyon dolara satın almıştır. Alibaba uygun fiyatlar, geniş bir ürün yelpazesi ve sanal ticaretin karakteristik avantajları ile alıcıların dikkatini çekmektedir. 4 Nisan 1999´da kurulan şirket, tıpkı Amazon gibi neredeyse 15 yılda dünyanın en değerli 10 şirketinden biri oldu. Bir iki asırlık dev sanayi firmalarını, şirketlerini kısa sürede geçip zirveye oturdular. Sanal ticaretin toplam alış veriş içindeki payının yıllara göre artışı, bu sonucu çoktan ilgililerine duyurmuştu. Sonuç olarak yeni bir dörtlü ağ oluştu: Sanal ticaret şirketi, tedarikçi- üretici, nihai tüketici ve ürünü taşıyan kargocu/lojistikçi.

Velhasıl ölçebilenler çoktan geleceklerini kurdular.

Hayrabolu'da TIR ile panelvan çarpıştı: 12 yaralı!

Sıla Bebeğin Teyzesi Konuştu: Durumunda İyileşme Yok, Kötüye Gidiyor

Kirasını almak için girdiği evde şoke oldu

Kayıp adam için ikinci kazı

595 litre kaçak içki ele geçirildi

Ters yöne giren araç ölüm getirdi

Babasının ağır küfürlerine dayanamayan genç babasını öldürdü

Çöp yakayım derken bağ evini yaktı

Çatı parça parça uçtu

Hırsızlığa üzülen taraftar takımına çamaşır makinesi hediye etti

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 36 30 1 5 60 95
2.Fenerbahçe 36 26 4 6 51 84
3.Samsunspor 36 19 10 7 14 64
4.Beşiktaş 36 17 8 11 23 62
5.İstanbul Başakşehir 36 16 14 6 4 54
6.Eyüpspor 36 15 13 8 5 53
7.Trabzonspor 36 13 11 12 13 51
8.Göztepe 36 13 12 11 9 50
9.Rizespor 36 15 17 4 -6 49
10.Kasımpaşa 36 11 11 14 -1 47
11.Konyaspor 36 13 16 7 -5 46
12.Alanyaspor 36 12 15 9 -7 45
13.Kayserispor 36 11 13 12 -12 45
14.Gazişehir Gaziantep 36 12 15 9 -5 45
15.Antalyaspor 36 12 16 8 -25 44
16.Bodrum FK 36 9 17 10 -17 37
17.Sivasspor 36 9 19 8 -16 35
18.Hatayspor 36 6 22 8 -27 26
19.Adana Demirspor 36 3 28 5 -58 2