ÖZEL TEKİRDAĞ YAŞAM HASTANESİ;

Diz Kireçlenmesi (Gonartroz) Tedavi Yöntemleri

Diz kireçlenmesi, tıbbi adıyla gonartroz, diz ekleminde bulunan kıkırdak dokunun zamanla yıpranması ve aşınması sonucu ortaya çıkan kronik bir eklem hastalığıdır. En sık orta yaş ve ileri yaş grubunda görülmekle birlikte, genetik yatkınlık, obezite, geçirilmiş eklem yaralanmaları ve yoğun fiziksel aktiviteler nedeniyle daha genç yaşlarda da görülebilir. Dizde ağrı, tutukluk, hareket kısıtlılığı ve yaşam kalitesinde belirgin düşüşe yol açabilen bu rahatsızlıkta, farklı tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Tedavi planı hastalığın evresine, hastanın genel sağlık durumuna ve yaşam tarzına göre değişiklik gösterir.

1. İlaç Dışı (Koruyucu ve Destekleyici) Tedavi Yöntemleri

a) Kilo Kontrolü

Obezite diz eklemlerine binen yükü artırarak kireçlenmeyi hızlandırır. Fazla kilonun verilmesi, dizlere uygulanan basıncı azaltır ve ağrıların hafiflemesine yardımcı olur.

b) Egzersiz ve Fiziksel Aktivite

• Kas güçlendirme egzersizleri (özellikle uyluk kaslarını güçlendirmek)
• Esneme hareketleri eklem esnekliğini artırır.
• Yüzme ve bisiklet gibi düşük darbeli sporlar, eklem hareketini korurken aşırı yük bindirmez.

c) Fizik Tedavi Uygulamaları

• Sıcak-soğuk uygulamalar (sıcak kas spazmını çözer, soğuk ödemi azaltır).
• Ultrason, TENS, manyetik alan tedavileri ağrı ve sertliği hafifletebilir.
• Profesyonel fizyoterapist eşliğinde düzenli rehabilitasyon programları oldukça etkilidir.

d) Ortez ve Destekleyici Aparatlar

• Dizlikler, baston veya yürüme desteği ile ekleme binen yük hafifletilebilir.
• Özellikle iç veya dış tarafa yük binmesini azaltan özel eklem koruyucu ortezler kullanılabilir.

2. İlaç Tedavileri

a) Ağrı Kesici ve Anti-inflamatuvar İlaçlar

• Parasetamol ilk basamakta tercih edilebilir.
• NSAİİ’ler (non-steroid anti-inflamatuvar ilaçlar) iltihap ve ağrıyı azaltır. Ancak mide, böbrek ve kalp üzerinde yan etkilere dikkat edilmelidir.

b) Topikal İlaçlar

• Krem veya jel formunda uygulanan ağrı kesici/anti-inflamatuvar ürünler, sistemik yan etki riskini azaltır.

c) Takviye Amaçlı İlaçlar

• Glukozamin ve kondroitin sülfat içeren preparatlar kıkırdak sağlığını destekleyebilir. Ancak etkileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir.

3. Enjeksiyon Tedavileri

a) Kortikosteroid Enjeksiyonları

Diz içine uygulanan kortizon enjeksiyonları, kısa süreli ağrı ve iltihap kontrolü sağlar. Ancak sık tekrarlanması önerilmez, kıkırdak hasarını artırabilir.

b) Hyalüronik Asit (Viscosupplementation)

Eklem sıvısının kayganlaştırıcı özelliğini destekler, eklem hareketlerini kolaylaştırır ve ağrıyı azaltabilir. Etkisi genellikle birkaç ay sürebilir.

c) PRP (PlateletRichPlasma) ve Kök Hücre Tedavileri

• PRP enjeksiyonları, hastanın kendi kanından elde edilen trombositten zengin plazmanın dize enjekte edilmesiyle yapılır.
• Kök hücre uygulamaları, kıkırdak yenilenmesini desteklemeyi amaçlar. Henüz uzun dönem etkinliği tartışmalı olsa da umut verici yöntemler arasındadır.

4. Cerrahi Tedavi Yöntemleri

İleri evre kireçlenmede, ilaç ve enjeksiyon tedavileri yeterli olmazsa cerrahi yöntemler gündeme gelir.

Diz kireçlenmesi tedavisinde amaç, ağrıyı azaltmak, eklem fonksiyonlarını korumak ve yaşam kalitesini artırmaktır. Hastalığın erken evrelerinde kilo kontrolü, egzersiz ve ilaç tedavileri ön plandayken; ilerleyen evrelerde enjeksiyon ve cerrahi seçenekler gündeme gelir. Her hastanın tedavi planı kişiye özel olarak belirlenmeli, düzenli doktor takibi ihmal edilmemelidir.